Tropisch loofhoutsoorten meranti

Naast niet tropische loofhoutsoorten bestaan er ook niet-tropische loofhoutsoorten.

Groei

De loofbomen rond de evenaar kennen geen zomer en winter. Hierdoor ontstaat ook geen groeistilstand of bladverlies. Zij groeien het hele jaar door. De groei kan wel worden beïnvloed oor een droge en een natte ontstaan. Er zijn zeer veel tropische loofhoutsoorten met zeer verschillende eigenschappen. We zullen ons beperken tot slechts één soort, namelijk rode meranti.

rode meranti

Handelsnamen

Rode meranti wordt verhandeld onder de handelsnamen Donkerrode meranti, Dark red meranti (vaak afgekort met DRM), Red meranti, Nemesu, Lichtrode meranti en Light red meranti.

Boomsoort meranti

Rode merantihout is afkomstig van diverse zogenaamde Shorea-soorten. Rode meranti komt niet van een bepaalde boomsoort. Het hout komt van meer dan honderd verschillende Shorea-soorten.

Groeigebied

De Shorea-boomsoorten groeien in Maleisië, Indonesië, Sabah en Sarawak.

Naast Rode meranti is er ook gele en witte meranti. Beide soorten worden als andere houtsoorten dan meranti gezien.

Kleur

Er is een duidelijk en scherp afgetekend kleurverschil tussen spint- en kernhout. Het spinthout is vrijwel onbruikbaar. Meestal is de kleur een mengeling van grijs, roze en bruin.

Rode merantihout komt van een aantal boomsoorten. Zij behoren allemaal tot dezelfde familie en lijken sterk op elkaar. Het kernhout van elke boomsoort heeft een iets andere rode kleur. Tevens is de kleur nog afhankelijk van de groeiplaats. Vandaar dat het meranti in de werkplaats zoveel verschillende kleuren heeft. In het algemeen lift de tint van hout in verse toestand tussen roze-rood en purperbruin. Tijdens de droging en blootstellingen aan licht verdwijnen de rode en roze kleuren en donkert het hout sterk na.

Als de licht soort blank gelakt wordt, krijgt het onder invloed van het zonlicht een smerig gele kleur. Hier moet je in de praktijk goed rekening houden, als het gaat om de toepassing van de houtsoort. Op het kopse vlak en op de langsvlakkem komen meestal op onregelmatige afstand van elkaar fijne witachtige lijntjes voor. Deze lijntjes worden veroorzaakt door reeksen harsgangen met een lichtgekleurde vaste inhoud.

Tekening

Rode meranti is gewoonlijk vrij regelmatig van structuur en heeft geen uitgesproken tekening. Het kwartiers gezaagde vlak kan soms min of meer gestreept zijn door kruisdraad. Het dosse gezaagde vlak kan af en toe een vage vlamtekening vertonen.

Dikke stammen zijn vaak hol of hebben een rot of sponsachtig hart.

Duurzaamheid

Rode meranti wordt als weinig tot matig duurzaam aangemerkt. Het valt in de duurzaamheidsklasse 4-3 (5 tot 10/10 tot 15 jaar). Zodra iets duurzaams moet worden gemaakt denken veel mensen aan Rode meranti. Maar het valt met de duurzaamheid eigenlijk dus wel tegen.

Rode meranti kan in het algemeen zowel met de hand als machinaal vrij gemakkelijk worden bewerkt. Tussen de soorten onderling bestaat wel enige variatie. Dit hangt samen met de kleur en het gewicht. De lichte soorten zijn gemakkelijker te bewerken dan de donkere soorten. Rode meranti kan tot fineer verwerkt worden. In het hout kun je zonder moeite nagelen en schroeven. Het kan met alle lijmsoorten goed gelijmd worden.

Rode meranti bevat harsgangen en vrij grote vaten. Op het oppervlak van geschaafde meranti zijn deze zichtbaar als kleine groefjes. Verf of lak trekt in deze groefjes, waardoor een minder fraai resultaat wordt verkregen. Daarom is het beter meranti eerst met een poriën-vuller te bewerken.

Herkenning

Rode meranti lijkt wat kleur betreft veel op diverse andere houtsoorten. Typisch voor rode meranti zijn de witachtige lijntjes. Hieraan kun je de houtsoort herkennen.

Toepassing meranti

In de jaren ’60 was rode meranti weinig bekend. Het werd onder andere gebruikt voor sigarenkistjes. Verder werd het hout nauwelijks gebruikt. Later kwam de grote doorbraak en werd het samen met vuren de meest gebruikte houtsoort. Helaas had dit in deze korte tijd zeer grote gevolgen voor het tropisch regenwoud. Gevolgen van het teveel kappen van tropische bossen kunnen bijvoorbeeld zijn:

• Klimaatsverandering;
• Luchtvervuiling;
• Overstromingen;
• Woestijnvorming;
• Verlies aan planten en diersoorten;

Voor de toekomst is het dus belangrijk dat dit hout niet, of op een verantwoorde manier gekapt wordt.

Rode merantihout is, voor zover het niet met de grond in aanraking komt, geschikt voor bouw- en waterbouwconstructies. Bij bruggenbouw is de donkere soort voor dekken geschikt. In de gebieden van herkomst wordt meranti ook voor lichte bootbouw gebruikt.

In de woningbouw komt het in aanmerking voor planken, balken, deuren, ramen, kozijnen en vloeren. Ook kan het voor pui betimmeringen dienen. Voor de betimmeringen wordt meranti in verschillende profielen verhandeld. Zo zijn er meranti rabatdelen, -schroten, -plinten en meranti koplatten.

Nederland is één van de grootste importeurs van rode meranti. Het geïmporteerde hout heeft hoofdzakelijk de kozijnhoutafmeting 75×150 mm. Een goede tweede is de traphout-afmenting 44×300 mm.

Hout met enige tekening en glans kan in de meubelindustrie gebruikt worden voor meubilair, toonkasten en inrichtingen voor winkels.

Ook binnenbetimmeringen worden wel met rode meranti uitgevoerd. Het fineer wordt op ruimte schaal voor triplex gebruikt. dit triplex is ook verkrijgbaar met diverse oppervlakte afwerkingen. Denk bijvoorbeeld aan meranti betonplex, of meranti triplex afgewerkt met edelfineer of papierprint.

Hout van minder goede kwaliteit kan uitstekend dienst doen als emballagemateriaal.